1. تأمين و نگهداري ماده ارغواني شبکيه چشم براي بينايي در نور ضعيف ، بنابراين ضدشبکوري مي باشد و در معالجه بيماريهاي چشمي کمک مي کند .
2. در رشد و نگهداري استخوانها ، پوست ، مو ، دندانها و لثه ها کمک مي کند .
3. در سلامت و نگهداري سطوح پوششي به خصوص سطوح مرطوب مخاطب و قسمت قدامي چشم و مخاط مجاري تنفسي ، گوارشي و پوست لازم است .
4. استقامت بدن را در برابر عفونتهاي ريوي افزايش مي دهد .
5. سيستم ايمني بدن را تقويت مي نمايد .
عوارض کمبود ويتامين A
شب کوري از اولين علائم کمبود ويتامين A است .
تغييرات چشم که مجموعاً « گزروفتالميا » ناميده مي شود و شامل تغييرات ملتحمه و قرنيه مي باشد . قرنيه چشم بر اثر خشک شدن غدد اشکي ، سفت ، خشک ، کدر و پوسته پوسته مي گردد و سپس پاره مي شود . اين حالت چشم در ملايمترين وضع آن لکه بيتوت و در صورتي که نسبتاً شديد باشد خشکي ملتحمه چشم و حالت خيلي شديد آن را « گزروفتالميا » مي گويند .
¯ افزايش عفونتهاي تنفسي
¯ خشک و خشن شدن پوست به خصوص در ناحيه شانه ها
¯ تغييرات بافتهاي پوششي مجراي گوارش که ممکن است منجر به اسهال گردد .
¯ کاهش حس چشايي و بويايي
ضرورت نياز به ويتامين A بخصوص در ايام حاملگي و دوره نوزادي بيشتر محسوس است . نوزادان ويتامين A مورد نياز را از طريق شير مادر دريافت مي کنند . در کشورهايي که کمبود ويتامين A به صورت بومي وجود دارد ، مادران باردار ممکن است علايمي نظير شبکوري داشته باشند که معمولاًتا اوايل دوره شيردهي ادامه مي يابد . مادري که خود به کمبود ويتامين A مبتلا ست احتمالاً شير او نيز به اندازه کافي ويتامين مذکور را براي ذخيره شدن در بدن شيرخوار نخواهد داشت .
تحقيقاتي که در زمينه مصرف ويتامين A به عمل آمده نشان مي دهد ، مادراني که کودکاني با نقص زايماني با ناهنجاري هاي لوله عصبي به دنيا آورده اند به علت دريافت بيش از حد ويتامين A بوده است .
مسمومِت از ويتامين A
مصرف زياد ويتامين A ايجاد مسموميت مي کند . ديده شده گاهي اوقات مادران براي اينکه فرزندشان از سلامت بيشتري برخوردار شود ، قطره هاي مولتي ويتامين و يا A+D را بيشتر از حد معمول مي دهند ، در حالي که با اين کار ، خطر مسموميت ، کودک را تهديد مي کند .
کبد انسان مي تواند مقادير زيادي ويتامين A را ذخيره کند . اين ذخيره به مدت شش تا نه ماه دوام مي آورد .
علائم مسموميت در بزرگسالان :
سردرد ، خواب آلودگي ، تهوع ، ريزش مو ، خشکي پوست و اسهال ؛ در کودکان ، نارحتي هايي از قبيل زبري و پوسته پوسته شدن پوست ، لاغري ، بي اشتهايي و دردهاي استخواني و در زنان و دختران جوان باعث کم شدن هموگلوبين و پتاسيم گويچه هاي قرمز و قطع عادت ماهانه و در افراد بزرگسال تحليل سريع استخوان اتفاق مي افتد .
ويتامين A تکميلی برای مادران باردار
اگر غذاي مادر مناسب و به حد کفايت باشد ، ويتامين A اضافي ، مفيد به نظر نمي رسد.
در صورت نياز ، مادران باردار مي توانند ويتامين A را از طريق خوردن کپسول مولتي ويتامين مينرال ( روزي يک عدد ) يا مولتي ويتامين تراپوتيک ( هفته اي يک عدد )از پايان ماه چهارم بارداري تا پايان بارداري تأمين نمايند .
ويتامين A تکميلی برای شيِرخواران
نياز روزانه ويتامين A در شيرخواران ۵۰۰ ميکروگرم و در کودکان بزرگتر و بالغين ۶۰۰ تا ۱۵۰۰ ميکرو گرم است ، و در شيرخواران نارس روزانه بين ۲۰۰ تا ۱۰۰۰ ميکروگرم ويتامين مي بايست مصرف شود . کودکان مي توانند ويتامين A مورد نياز را از طريق قطره هاي مولتي ويتامين و A+D از ۱۵ روزگي دريافت نمايند .
منابع غذايي حاوي ويتامين :A
روغن کبد ماهي ، غني ترين منبع « ويتامين آ » مي باشد .
همچنين جگر ، لبنيات ، تخم مرغ و کره از مهمترين منابع غذايي ويتامين آمي باشند . مقدار « ويتامين آ » در شير و فرآورده هاي آن بسته به نوع تغذيه حيوان از سبزيجات و علفهــاي تازه در فصــول مختلف فــرق ميکند . هــويج ، سبزيجات سبــز و زرد نظير
« جعفري ، اسفناج ، کرفس ، کدوحلوايي ، برگهاي تيره کاهو » و همچنين ميوه هايي نظير « زردآلو - هلو - طالبي و گوجه فرنگي » حاوي مقادير زيادي « ويتامين آ » مي باشند .
توصيه : اگر رژيم غذايي شامل مقدار کافي جگر ، هويج ، سيب زميني ، طالبي ، گرمک و سبزيجات سبز مي باشد نيازي به مکمل ويتامين نيست ؛ ضمناً جهت حفظ بهتر اين ويتامين در موقع طبخ ، لازم است تا حد امکان در ظرف بسته بماند وبا حرارت کم ، پخت انجام شود .
ميزان مصرف مجاز روزانه بالغين
* حداکثر مصرف مجاز روزانه براي بالغين که احتمال کمي براي ايجاد عوارض جانبي دارد :
- ۱۰/۰۰۰ واحد بين المللي يا ۳۰۰۰ ميکروگرم در روز
- بعضي از متخصصين ميزان حداکثر مجاز ويتامين A را براي زنان باردار ۵۰۰۰ واحد بين المللي يا ۱۵۰۰ ميکروگرم در روز ذکر مي کنند .
* منابع غذائي شامل :
منابع حيواني مثل شير پرچرب ، شير بدون چربي غني شده با ويتامين A ، تخم مرغ کامل ، جگر ، گوشت گاو ، گوشت مرغ
منابع گياهي بتاکاروتن که به ويتامين A تبديل مي شوند شامل سبزيجات با برگ سبز تيره و ميوه هاي زرد و نارنجي مثل هويج ، اسفناج ، بروکلي ، گرمک ، انبه ، زردآلو و همچنين سوپ سبزيجات و آب گوجه فرنگي مي باشد .
* نقش ويتامين A در بدن :
ويتامين A يک ويتامين محلول در چربي مي باشد که در سلامت بينائي ، رشد استخوانها و توليد مثل نقش دارد . همچنين به سيستم ايمني که براي مقابله با عفونتهاي مهم است کمک مي کند . ميزان ناکافي ويتامين A مي تواند باعث اختلال بينائي بخصوص در شب بشود .
* تحقيقات چه مي گويند ؟
بدن شما مي تواند منابع گياهي بتاکاروتن را به ويتامين A تبديل کند ، اما منابع حيواني ويتامين A براي جذب بهتر هستند . بنابراين گياهخواراني که تکيه بر ميوه ها و سبزيجات غني از بتاکاروتن دارند و ويتامين A مورد نياز را از اين طريق تأمين مي کنند لازم است روزانه حداقل ۵ وعده از اين غذاها را بخورند .
دو بررسي ملي در سال ۱۹۹۰ نشان داد که بعضي از آمريکائيها غذاهاي غني از ويتامين A را بحد کافي مصرف نمي کنند اما با اين وجود کمبود ويتامين A در ايالات متحده بندرت ديده مي شود .
کمبود ويتامين A بطور شايع با سوء تغذيه که يک شکل عمده کشورهاي در حال توسعه مي باشد ديده مي شود .
مکمل هاي ويتامين A توصيه شوند .
در بعضي از مطالعات نشان داده شده که رژيم هاي غذائي غني شده از ويتامين A و بتاکاروتن غذا ( نه مکمل ها ) باعث کم شدن بعضي از سرطانها مي شوند .
* احتياطات :
- همچنين ذخيره خيلي زياد ويتامين A در بدن شما ممکن است خطر نقايص هنگام تولد و نارسائي هاي کبدي را افزايش داده و تراکم مواد معدني استخوانها را کاهش دهد و منجر به پوکي استخوان بشود .
- اگر شما باردار يا شيرده هستيد بيش از مقدار تعيين شده در جدول فوق را مصرف نکنيد .
* عوارض جانبي :
- علائم و نشانه هاي مسموميت با ويتامين A شامل تهوع ، استفراغ ، سردرد ، سرگيجه ، اختلال ديد و اختلال در هماهنگي عضلات مي باشد .
- بيشتر موارد مسموميت با ويتامين A در اثر مصرف مکمل ويتامين ايجاد مي شود . منابع گياهي بتاکاروتن که به ويتامين A تبديل مي شوند بطور عمده ايمن بنظر مي رسند . مصرف زياد بتاکاروتن از منابع گياهي باعث تغيير رنگ پوست به نارنجي مي شود که اين مسئله يک مشکل سلامتي نمي باشد . همچنين ايمن بودن مکمل هاي بتاکاروتن جاي سئوال دارد
نظرات شما عزیزان: